RỐI LOẠN SINH LÝ TRÊN XÀ LÁCH THỦY CANH: CHÁY TIM (TIPBURN) VÀ CHÁY VIỀN LÁ, NGUYÊN NHÂN VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA

Người trồng rau xà lách thủy canh thường hay nhầm lẫn giữa hai loại rối loạn sinh lý là cháy tim (tipburn) và cháy viền lá. Tuy nhiên, mỗi loại rối loạn sinh lý này đều có những nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa khác nhau, hiểu được sự khác biệt giữa hai loại rối loạn này sẽ giúp người trồng đưa ra chiến lược quản lý phù hợp để hạn chế tối đa ảnh hưởng do chúng gây ra. Bài viết với mục tiêu làm rõ sự nhầm lẫn bằng cách mô tả rõ ràng các triệu chứng, nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa của từng rối loạn, mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết bên dưới.

 

CHÁY TIM

Triệu chứng: 

Rối loạn này đặc trưng bởi các đốm hoại tử màu nâu trên đầu và mép của lá xà lách non đang phát triển, lá non nằm ở trung tâm của búp xà lách nên thường gọi là cháy tim. 

Đốm hoại tử có thể là đốm màu sáng hoặc màu nâu sẫm, phát triển thành vết thương và có thể ảnh hưởng đến toàn bộ mép lá non.

Cháy tim trên xà lách thủy canh

Nguyên nhân: 

Nguyên nhân chính gây ra cháy tim là do thiếu Calcium ở bộ phận lá non của cây dẫn đến tế bào bị tổn thương. Việc cây thiếu Calcium có thể do nồng độ Calcium trong dung dịch dinh dưỡng thấp hoặc cây bị ức chế hấp thu Calcium, hay do cây không được vận chuyển đủ Calcium đến lá non mặc dù hàm lượng Calcium trong dung dịch vẫn đủ.

Điều kiện phát triển: 

Khi điều kiện môi trường hạn chế việc thoát hơi nước của cây như độ ẩm cao, độ thông khí kém hay hệ thống rễ kém phát triển gây ảnh hưởng đến quá trình cung cấp Calcium cho cây. 

Cháy tim xảy ra thường xuyên nhất khi cây bắt đầu đạt đến tuổi thu hoạch. Ngoài ra, rối loạn này thường xảy ra khi ngọn xà lách phát triển quá nhanh do cường độ ánh sáng hàng ngày cao và nhiệt độ cao, trong điều kiện tăng trưởng nhanh như vậy, việc cung cấp Calcium cho đỉnh sinh trưởng không thể bắt kịp nhu cầu Calcium của cây.

Biện pháp phòng ngừa: 

Cháy tim hiếm khi do thiếu Calcium trong vùng rễ gây ra. Tuy nhiên, cần thận trọng để đảm bảo dung dịch dinh dưỡng của bạn có chứa đủ lượng Calcium.

Duy trì độ ẩm phù hợp và độ thông khí tốt để tạo điều kiện cho sự thoát hơi nước và vận chuyển Calcium trong cây đảm bảo việc cung cấp đủ Calcium cho lá non. 

Trang bị hệ thống lưới cắt nắng, sử dụng quạt đối lưu để làm tăng độ thông khí và hàm lượng CO₂.

 

CHÁY VIỀN LÁ

Triệu chứng: 

Cháy viền lá thường hay bị nhầm lẫn với cháy tim, với triệu chứng đặc trưng bởi các đốm/vết thương hoại tử ở rìa lá già, bao bên ngoài búp xà lách.

Các vết hoại tử có màu nâu sẫm hoặc đen và xung quanh vùng vết thương có màu vàng, có thể nhanh chóng lan rộng vào bên trong và dọc theo chiều dài của mép lá.

Các triệu chứng được quan sát thường rõ ràng nhất là ở rìa lá nơi các mạch dẫn kết thúc tại thủy khổng (hydathodes - là những cấu trúc định vị gần các quản bào tận cùng của các đầu bó mạch dọc theo rìa lá).

Hình 2. Cháy viền lá trên xà lách thủy canh

Nguyên nhân: 

Đối với cháy tim, ta có thể xác định rõ nguyên nhân là vì cây thiếu Calcium. Nhưng với cháy viền lá thì thường do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, nguyên nhân thường thấy nhất là do cung cấp không đủ nước cho cây hoặc nồng độ muối cao trong vùng rễ kết hợp với độ thông khí quá mức và độ ẩm thấp.

Điều kiện phát triển:

Sự hoại tử có thể là do nồng độ muối cao tích tụ tại các vùng thủy khổng gây tổn thương tế bào, độ ẩm thấp và độ thông khí quá mức thúc đẩy quá trình thoát hơi nước (dẫn tới tích tụ muối) ở những vùng này.

Biện pháp phòng ngừa: 

Chìa khóa để tránh rồi loạn cháy viền lá là tránh sự tích tụ nồng độ muối hòa tan cao tại rìa lá già, điều chỉnh giá trị EC của dung dịch dinh dưỡng ở mức phù hợp (tránh EC cao), duy trì độ thông khí ở mức vừa phải trong điều kiện độ ẩm tương đối thấp.

Với bài viết trên, đội ngũ kĩ sư Ficoco hi vọng quý độc giả sẽ có được những kiến thức hữu ích để không nhầm lẫn giữa cháy tim và cháy viền lá, từ đó xây dựng chiến lược quản lý vườn rau thủy canh thật hiệu quả.

Ficoco - Chuyên gia giá thể cây trồng -  giải pháp giá thể trồng cây phù hợp, uy tín, chất lượng

Liên hệ 0949827155 để được tư vấn sản phẩm!